Bitkisel Ürünler Reçeteye Giriyor

Resimde gördükleriniz özellikle aktarlardan kolayca bulabileceğimiz, bir çoğumuzun da elinde olan malzemeler. Bazen yemeklere tat vermek, kimi zaman süslemek, arada bir de şifa niyetine kullandığımız toprak mahsülleri. Ancak her biri de kendine has kokusunu, tadını ona veren birçok kimyasal taşımakta. Evet kimyasal. Yüzde yüz doğal dediğimiz bu maddeler de kendi doğal kimyasallarını ihtiva etmektedir. -Ki bunlar eczacılığın meslek bilimlerinden birisi olan Farmakognozinin konusudur.- İşte bitkinin tıbbi etkinliğinden sorumlu olan bu baş kimyasallara biz bitkinin etken maddesi denir. Bir çok ilaç molekül de bu doğal kimyasalların geliştirilmesi -modifiye edilip yan etkilerinin azaltılması, tıbbi etkinliğinin arttırılması- ile elde edilir.. (Çekirgelere not: Bu, farmasötik kimyanın işidir. Fakültenin en belalı dersidir.)


Şifa niyetine kullandıklarımızdan evde en çok tükettiğimiz belki de nane-limon karışımıdır. Malezemeler kolayca bulunur, soğuk algınlığından muzdarip hastaya içirilir. Aslında tıbbi bir çay hazırlanır ve bir nevi fitoterapi -bitkilerle tedavi- uygulamasıdır. (Çekirgelere not: Evet, fakültede böyle bir ders de var.)

İşte artık bu ayakta geçirdiğimiz hastalıkların kurtarıcısı tıbbi çaylar fitoterapi eğitimi almış doktorlar tarafından reçete edilebilecek ve bitkiler eczanelerden temin edilip güvenle kullanılabilecek. Gerektiği zaman bunun eğitimini almış olan biz eczacılar tarafından bitkiler karışım haline getirilip, paketlenip, hazırlanışı anlatılacak. Hazırlamakta ne var ki demeyin.. Her bitki kaynatılmaz mesela. Kimi kaynatılır, kimi sıcak suda bekletilir, kimi de soğuk suda bekletilir. Mesela ıhlamur soğuk sudan kaynatılırsa başka bir etken maddesini salar, kaynamış suda demlenirse başka..

Peki bu sistem neden gerekli?

Bu sistem ilk olarak doktor kontrolünde, güvenli bir bitkisel tedavi için gerekli. Aktar size bir bitkiyi verirken mevcut hastalıklarınızı sormaz, kullandığınız ilaçlar ile bir etkileşim belirleyemez. Sağlıklı bir insanda bitkisel çayların normal kullanımı sorun teşkil etmezken hasta bir insan için bunu söylemek her zaman doğru olmaz. Zaten ilaç kullanan bir hastanın bir de ilaçlar aynı etkinliğe sahip bir bitki kullanması doz aşımı ile aynı fiziksel yan etkilere sebep olabilir.

İşin başka bir boyutu, aktarlardaki bitkilerin uygunluğu. Her bir bitkinin belli kısımlarının belli mevsimlerde toplanması gerekmektedir. Çünkü ancak doğru zamanda bitki, gerekli miktarda etken madde ihtiva edebilmektedir. Tıbbi etkinlik için istenen etken madde miktarı belli yüzdeler arasında olmalıdır. Yoksa etkin bir tedavi uygulanması noktasında sıkıntılar yaşanabilir.

Tıbbi amaçla kullanılacak bir ürün Tarım Bakanlığı değil Sağlık Bakanlığı onaylı olmalıdır. Sağlık Bakanlığı onaylı ürünlerin satışına ise sadece eczanelerde izin verilir.

Atılan bu adım önemli bir adım ve önümüzdeki günlerde fitoterapinin çok daha bilinçli uygulanacağına gönülden inanıyor, eczacıların da mesleklerini hakkıyla icra edebilecekleri bir alana daha kavuşmasından mutluluk duyuyorum. 

Merak edenler şuradan aktarlardan alınması sakıncalı bitkilerin listesine ulaşabilirler.